1401/03/22 11:42:32
آبله میمونی
آبله میمونی یك بیماری نادر است كه توسط monkeypox virus از دسته اورتوپاكس ویروس از خانواده Poxviridae ایجاد می‌شود، (ویروسهای مولد آبله، آبله گاوی و واكسینیا نیز در این دسته قرار می‌گیرند).
اولین بار در سال 1958 دو مورد ابتلا در میمونهای مراكز تحقیقاتی دیده شد و اولین مورد ابتلا انسانی در سال 1970 در كنگو گزارش شده است. از آن پس در كشورهای افریقای مركزی و غربی نظیر كامرون، لیبریا، كوته دیور، گابُن، نیجریه و سیرالئون گزارش شده است.
رخداد این بیماری در خارج از افریقا ناشی از مسافرتهای بین المللی یا حیوانات وارداتی ایجاد شده و در كشورهایی نظیر امریكا، اسرائیل، سنگاپور و انگلستان گزارش شده است.
مخزن طبیعی بیماری ناشناخته است ولی احتمالاً جوندگان افریقایی و میمونها مخزن هستند.
اردیبهشت 1401:
خوشه‌های متعدد آبله میمونی در كشورهای مختلفی از جمله استرالیا، اروپا نظیر انگلستان، ایتالیا، پرتغال، اسپانیا، سوئد، فرانسه، بلژیك، آلمان، كانادا و امریكا كه بطور معمول بیماری را گزارش نمی‌كردند، دیده شده است.
مشخص نیست كه این خوشه‌ها چگونه در تماس با آبله میمونی قرار گرفته‌اند ولی در بین آنها مردان همجنس گرا (گزارش انگلستان) قرار دارند. CDC امریكا اعلام خطر كرده كه بیمارانی كه دچار بثورات جلدی متناسب با آبله میمونی شده باشند، بدون توجه به سابقه مسافرت یا زمینه‌های خطر برای این بیماری، جنسیت و رفتاریهای جنسی، باید گزارش و پیگیری شوند.
در طی رخداد اخیر، تاكنون در 11 كشور این بیماری گزارش شده است.
علائم و یافته‌های بالینی:
معمولاً بیماری شدید نیست. علائم آبله میمونی در انسانها شبیه آبله، اما اندكی خفیف‌تر است. شروع علائم با تب، سر درد، درد عضلانی و خستگی مفرط است. مهمترین تفاوت بین آبله و آبله میمونی در بروز لنفادنوپاتی در نوع میمونی است. دوره كمون 14-7 روز میباشد ولی از 5 روز تا 21 روز گزارش شده است.
بیماری با علائم زیر شروع می‌شود:
- تب
- سر درد
- درد عضلانی
- كمر درد
- تورم غدد لنفاوی
- لرز
- خستگی شدید
در طی 3-1 روز (و گاهی طولانی‌تر) پس از بروز تب، بثورات جلدی عارض می‌شود و اغلب از صورت شروع شده و پس از آن در نقاط مختلف بدن منتشر می‌شود.
ضایعات جلدی پیشرفت كرده و بصورت زیر تظاهر می‌كند:
- ماكول
- پاپول
- وزیكول
- پوستول
- دلمه‌ها
بیماری عموماً 4-2 هفته طول می‌كشد. در افریقا میزان مرگ و میر این بیماری تا 10% بوده است ولی این اطلاعات نیاز به بررسی‌های جدید دارد.
انتقال بیماری:
عموماً بدنبال تماس فرد با ویروس مترشحه از یك حیوان، انسان یا وسایل آلوده به ترشحات رخ می‌دهد.
انتقال ویروس از طریق پوست آسیب دیده (حتی آسیبهای بسیار جزئی)، ترشحات تنفسی یا تماس مخاطی (چشم، بینی، یا دهان) صورت می‌گیرد. انتقال حیوان به انسان ممكن است از طریق گازگرفتگی‌ها یا خراشیدگی (چنگ زدن)، سلاخی و كار با گوشت خام، تماس با ترشحات بدن، تماس غیرمستقیم با ضایعات مانند بسترهای آلوده رخ می‌دهد.
انتقال از انسان به انسان عمدتاً تنفسی است. انتقال از طریق قطرات درشت تنفسی است كه عموماً تا مسافت طولانی منتقل نمی‌شوند. بنابراین تماس نزدیك و چهره به چهره برای انتقال ویروس ضروری است. انتقال غیر مستقیم از طریق تماس با وسایل آلوده (لباسها و ...) به ترشحات انسانی هم وجود دارد.
پیشگیری:
برخی اقدامات میتواند در كاهش انتقال مؤثر باشد نظیر:
- خودداری از تماس با حیواناتی كه بالقوه میتوانند باعث انتقال بیماری شوند (حیوانات علامت‌دار یا مرده در مناطقی كه بیماری گزارش شده است)
- خودداری از تماس با موادی مانند ملافه كه با حیوان بیمار تماس داشته است.
- جداسازی بیمار مبتلا از سایرین
- رعایت بهداشت دست پس از تماس با افراد، حیوانات یا وسایل آلوده (شستشوی دستها با آب و صابون یا استفاده از ضد عفونی كننده‌های با پایه الكل)
- استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی در تماس با بیماران مبتلا
JYNNEOSTM (Imvamune or Imvanex) یك واكسن زنده ضعیف شده است كه توسط FDA امریكا برای پیشگیری از آبله میمونی تأییدیه گرفته ولی برای استفاده در افراد در معرض ابتلا به ویروس، در حال بررسی است.
درمان:
در حال حاضر این بیماری درمان اختصاصی ندارد.
برای كنترل بیماری استفاده از واكسن آبله، ضد ویروس‌هایی چون Cidofovir، Brincidifovir، Tecovirimat (ST-246)، و ایمونوگلوبین واكسینیا (VIG) توصیه شده است.
اساساً اقدامات در بین پزشكان و پرسنل آزمایشگاهی باید در جهت آشنایی با علائم بیماری، شناسایی موارد و گزارش دهی، جداسازی و پیشگیری از تماس و انتقال بیماری میباشد.
منبع:
Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Emerging and Zoonotic Infectious Diseases (NCEZID), Division of High-Consequence Pathogens and Pathology (DHCPP), May 19, 2022.