پانكراتیت

۱. نیازهای آموزشی، تشخیص­های پرستاری در پانكراتیت و شكم درد

۲. دستورالعمل و محتوای آموزشی پانكراتیت و شكم درد

ردیف	نیازهای آموزشی، تشخیصهای پرستاری در پانكراتیت
۱	تغذیه و رژیم غذایی در حین بستری و بعد از آن
۲	علایم هشداردهنده در هنگام ترخیص
۳	داروهای مصرفی
۴	میزان فعالیت و مراقبتهای حین بستری
۵	نحوه درمان بیماری

 

ردیف	تشخیص ­های پرستاری در پانكراتیت
۱	احتمال درد حاد در ارتباط با التهاب مجاری صفراوی و پانكراس
۲	كمبود آگاهی در ارتباط با بیماری مشخص با اضطراب و عدم تمایل به یادگیری
۳	احتمال تغذیه نامتعادل در ارتباط با استفراغ، اختلال در هضم غذا، كاهش اشتها، وضعیت NPO یا محدودیت­های غذای مشخص
۴	احتمال الگوی تنفس ناكارآمد در ارتباط با اتساع شكم، ناراحتی شكمی، عدم تعادل اسید و باز، خستگی، درد

پرستار در زمان بستری بیمار پانكراتیت موارد زیر را به بیمار و خانواده ­اش آموزش می­دهد:

درمان در زمان بستری

• پانكراتیت حاد اغلب با مراقبتهای ویژه بهبود می­یابد. در پانكراتیت حاد معمولاً بستری كردن بیمار در بیمارستان برای تجویز مایعات وریدی، كنترل درد و استفراغ و اصلاح اختلالات كمبود كلسیم و منیزیم لازم است.
• جراحی ممكن است در موارد وجود سنگهای صفراوی، زخم معده سوراخ شده یا تخلیه منبع عفونت لازم باشد.
• درمان پانكراتیت مزمن ممكن است به طور سرپایی با تجویز داروها، تنظیم رژیم غذایی، و منع مصرف الكل صورت گیرد.

رژیم غذایی در زمان بستری

• در مراحل ابتدایی بیماری به شما توصیه می­شود كه از راه دهان چیزی مصرف نكنید. به توصیه­ های پزشك و پرستار توجه نمایید و بدون اجازه مواد غذایی مصرف نكنید.
• بعد از كنترل درد و تهوع، رژیم مصرف غذاهای زود هضم و كم چرب شروع می­شود.
• وعده ­های غذایی كم حجم و متعدد قابل تحمل­تر خواهند بود.
• ممكن است مكمل غذایی با آنزیمهای پانكراس برای درمان اسهال چرب ضروری باشد.

فعالیت در زمان بستری

• در پانكراتیت حاد، استراحت در بستر یا اگر در حالت نشسته راحت ­تر هستید، استراحت به حالت نشسته بر روی صندلی توصیه می­شود.
• وضعیت نشسته در حالی كه تنه خم شده یا در وضعیت خوابیده به پهلو در حالی كه زانوها به سمت شكم شده ­اند جهت كاهش درد مناسب است.
• در بستر، انگشتان و مچ پاهای سالم را حركت دهید، تا از لخته شدن خون در پاها پیشگیری شود.
• در صورت اجازه پزشك برای خروج از تخت ابتدا نشسته و سپس پاهای خود را از لبه تخت آویزان نمایید و در صورت نداشتن سرگیجه با كمك همراه خود و یا پرستار از تخت خارج شوید.

مراقبت در زمان بستری

• ممكن است لوله ­ای از راه بینی شما در معده قرار داده شود. از كشیدن و خارج كردن این لوله خودداری نمایید.
• در زمان عدم مصرف مواد غذایی و داشتن لوله بینی ـ معده­ ای بهداشت دهان خود را حفظ كنید.
• در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع داده تا طبق تجویز پزشك اقدامات لازم جهت تسكین درد شما را انجام دهد.
• از دستكاری سرم ­ها و رابط­ های متصل به خود خودداری كنید.
• از مصرف خودسرانه دارو بغیر از داروهای تجویز شده و بدون اجازه پزشك خودداری كنید.
• با تیم مراقبتی خود جهت تشخیص قطعی همكاری نمایید.
• داروها طبق تجویز پزشك و در فواصل مشخص توسط پرستار برای شما اجرا خواهد شد.

پرستار در حین ترخیص بیمار پانكراتیت موارد زیر را به بیمار و خانواده­اش آموزش می­دهد:

رژیم غذایی در زمان ترخیص

• مواد غذایی كه بهتر است پرهیز شود شامل:
• شیر چرب، بستنی كه از شیر چرب درست شده باشد، كیكها و شیرینی­ هایی كه خامه و چربی داشته باشند.
• تخم مرغ نیمرو مصرف نشود. (تخم مرغ آب پز در هفته 3 عدد سفیده و یك زرده مجاز است)
• از خوردن گوشتهایی كه به صورت كنسرو شده و پر چربی است مانند سوسیس، كالباس و سوپهایی كه با خامه و شیر چرب درست شده­ اند و چربیهای حیوانی و چربیهایی مانند خامه و سس سالاد و غذاهای سرخ شده، آجیل، زیتون شور، خیارشور، ذرت بو داده و چاشنی پرهیز شود.
• همچنین در صورتی كه بیمار نتواند ادویه جات را تحمل نماید؛ بهتر است پرهیز گردد.
• میوه­ هایی از قبیل سیب كال و میوه ­های توتی كه ممكن است قابل تحمل نباشد؛ استفاده نكنید.
• از وعده­ های غذایی كم حجم در دفعات بیشتر استفاده شود.
• غذاهای زود هضم و كم چرب و رژیم غذایی پر پروتئین، پر كربوهیدرات و پر ویتامین مصرف كنید.
• از مصرف الكل و مواد محرك مانند كافئین خودداری نمایید.
• مایعات فراوان بنوشید. مواد و تركیبات موجود در روغن زیتون تازه و ماهی به بهبود علائم پانكراتیت یا التهاب لوزالمعده كمك می­كند.

فعالیت در زمان ترخیص

• با برطرف شدن علایم بیماری می­توانید فعالیت طبیعی خود را به تدریج از سر بگیرید.
• در پانكراتیت مزمن محدودیتی از نظر فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری وجود ندارد.

مراقبت در زمان ترخیص

• وضعیت نشسته در حالی كه تنه خم شده یا در وضعیت خوابیده به پهلو در حالی كه زانوها به سمت شكم شده ­اند جهت كاهش درد مناسب است.
• روش­های شل كنندگی نظیر تنفس عمیق و روش­های خیال انگیز و پرت كننده حواس نظیر موزیك تلویزیون و خیاطی برای كاهش درد كمك كننده است.
• از مصرف غذاهای سنگین و پر حجم خصوصاً در زمان شب خودداری نمایید.
• در صورتی كه پانكراتیت شما باعث بروز علائم افسردگی شده است، با یك مشاور صحبت كنید.

علایم هشدار و زمان مراجعه بعدی

اگر علایم زیر را در حین یا پس از درمان داشتید هرچه سریع­تر با نزدیكترین اورژانس بیمارستان یا با پزشك خود تماس بگیرید:

• یرقان یا زردی پوست و چشمها
• تب 3/38 درجه سانتیگراد یا بالاتر
• كاهش وزن مداوم
• علایم كمبود كلسیم نظیر انقباضات عضلانی یا تشنج
• درد شدید شكمی كه بیش از 30 دقیقه طول كشیده است، درد همراه با تهوع شدید یا استفراغ