آمپوتاسیون اندام ها

پرستار به بیمار آمپوتاسیون اندام در زمان بستری آموزش­های زیر را ارائه می­دهد.

رژیم غذایی و تغذیه در زمان بستری

• بعد از عمل جراحی و پس از هوشیار شدن و با نظر پزشك و همچنین در صورت نداشتن حالت تهوع، رژیم مایعات شروع كنید.
• در صورتی كه حالت تهوع و استفراغ داشتید از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید.

فعالیت در زمان بستری

• در بستر، انگشتان و مچ پاهای سالم را حركت دهید، تا از لخته شدن خون در پاها پیشگیری شود.
• در صورت اجازه پزشك برای خروج از تخت ابتدا نشسته و سپس پاهای خود را از لبه تخت آویزان نمایید و در صورت نداشتن سرگیجه با كمك همراه خود و یا پرستار از تخت خارج شوید.
• سعی كنید هرچه سریعتر از بستر خارج و فعالیت نمایید تا از ایجاد لخته جلوگیری شود.

مراقبت در زمان بستری

• ممكن است یك لوله جهت خروج ترشحات در ناحیه عمل گذاشته شود كه به یك مخزن وصل می­باشد كه به آن هموواگ می­گویند. معمولاً‌ این لوله 48 ساعت بعد از عمل خارج می­شود.
• از كشیدن لوله هموواگ و خارج كردن آن خودداری نمایید.
• در صورت داشتن درد، به پرستار اطلاع داده تا طبق تجویز پزشك اقدامات لازم جهت تسكین درد شما را انجام دهد.
• در صورت خونریزی از محل عمل جراحی و خیس شدن پانسمان به پرستاران بخش اطلاع دهید.
• از دستكاری سرم­ها و رابط­های متصل به خود خودداری كنید.
• داروها طبق تجویز پزشك و در فواصل مشخص توسط پرستار برای شما اجرا خواهد شد.
• استفاده از وسایل كمك حركتی مثل عصا و واكر و ... در زمان آمپوتاسیون پاها و شروع حركت كمك كننده است هنگام راه رفتن با عصا، حداكثر وزن خود را به دستها وارد كنید.

پرستار به بیمار آمپوتاسیون اندام در زمان ترخیص آموزش­های زیر را ارائه می­دهد.

رژیم غذایی در منزل

• برای تسریع التیام بافت نرم و استخوان، رژیم غذایی پرپروتئین و پركالری استفاده كنید.
• جهت پیشگیری از یبوست از رژیم پرفیبر (میوه­ها و سبزیجات) حاوی سبوس و مایعات فراوان استفاده كنید.
• غذای سالم مانند میوه، سبزیجات، غلات، لبنیات كم چرب و ماهی بخورید.
• صرف سبزیجات و مركبات و آب میوه­های تازه حاوی ویتامین ث (C)، می­تواند به بهبود سریعتر زخم كمك كند.

فعالیت در منزل

• فعالیت به تدریج افزایش یابد تا از خستگی جلوگیری شود.
• به انجام ورزش­های سبك بپردازید و از انجام ورزش­های شدید بدنی اجتناب كنید.
• زیاد نرمش و ورزش كنید.
• معمولاً بعد از جراحی، در صورت اجازه پزشك می­توانید با واكر یا عصای زیر بغل راه بروید ولی تا چند هفته و تا زمان گذاشتن پروتز برای انجام كارهای روزمره به كمك نیاز دارید كه باید در برنامه ریزی قبل از جراحی به این نكته توجه داشت.

مراقبت در منزل

• باید تغییراتی در وضعیت محل زندگی ایجاد كنید تا از زمین خوردن شما جلوگیری شود.
• در حمام دستگیره­هایی روی دیوار نصب كنید تا در هنگام تغییر وضعیت از آنها استفاده كنید و از لیز خوردن خود جلوگیری كنید.
• دو طرف پله­ها باید دستگیره داشته باشند تا در حین بالا و پایین رفتن از پله از آنها استفاده كنید.
• تمام فرش­های لغزنده و سیم­های برق رها شده در كف منزل باید جمع آوری شوند تا احتمال زمین خوردن كاهش یابد.
• قطع عضو به معنای شروع یك زندگی جدید برای شما و خانواده شما است. شما و وابستگان شما ممكن است احساس غم، خشم و شرم داشته باشید. این احساسات طبیعی هستند. درباره این احساسات به خانواده و دوستان خود صحبت كنید. به آنها اجازه بدهید به شما كمك كنند.
• بعد از عمل جراحی پانسمان روز زخم شما باید بطور روزانه تعویض شود. زخم و پوست اطراف آن باید تمیز و خشك نگهداری شود.
• پزشك معالج برای شما داروهای آنتی بیوتیك و ضد درد تجویز كرده است. آنها را طبق دستور پزشك مصرف كنید.
• اگر مبتلا به دیابت هستید قند خون خود را كاملاً كنترل كنید. عدم كنترل قند خون موجب تأخیر در بهبود زخم و افزایش خطر عفونت در آن می­شود.
• باقیمانده اندام قطع شده (استامپ) را باید بعد از جراحی تا حد امكان بالا نگه داشت تا ورم آن كم شود.
• در آمپوتاسیون­های زیر زانو سعی كنید استامپ همیشه در امتداد ران شما باشد. آنرا در حالت خم نگهداری نكنید. این حالت نه تنها موجب ورم آن می­شود بلكه موجب می­شود زانوی شما در حالت خمیده باقی بماند و بعداً پوشیدن اندام مصنوعی برای شما مشكل باشد. روزی چند بار یك بالشت را بر روی زانوی خود قرار دهید تا آنرا در حالت صاف و مستقیم تحت كشش قرار دهد.
• چند بار و هر 10-20 دقیقه به شكم بخوابید تا عضلات و تاندون­های جلوی كشاله ران شما كشیده شوند.
• بخیه­های استامپ بعد از 2-3 هفته خارج می­شوند. بعد از این زمان آنرا روزانه با آب و صابون شسته و خشك كنید.
• از كرم، پماد یا لوسیون بر روی پوست استامپ استفاده نكنید.
• محل قطع عضو را هر روز بدقت بررسی كنید.
• جاهایی از آنرا كه نمی­بینید با آیینه بررسی كنید.
• مراقب علائم فشار مانند قرمزی، خراش یا تاول باشد. در صورت دیدن این علائم آنرا به پزشك معالج خود اطلاع دهید.
• استامپ را بر روی یك بالشت نرم فشار بدهید و بتدریج مقدار فشار را بیشتر كنید. این كار موجب می­شود بافت­های آن قسمت بتدریج به فشار عادت كنند.
• جای بخیه­های قبلی را ماساژ دهید. این كار هم موجب نرم شدن بافت سفتی می­شود كه در محل جراحی ایجاد شده و هم حساسیت آنرا كمتر كرده و جریان خون محل را هم بیشتر می­كند.
• محل استامپ را با باند كشی بصورت حرف 8 انگلیسی ببندید. این بانداژ فشاری كمك می­كند تا ورم محل كم شود. هرچه ورم استامپ زودتر بخوابد فرد می­تواند زودتر از اندام مصنوعی (پروتز) استفاده كند.
• در حین پیچیدن باند كشی كمی آنرا بكشید. اگر نیاز دارید تا از بیش از یك باند كشی استفاده كنید. هر باند كشی كه تمام شد قبل از بستن بعدی، انتهای باند قبلی را با گیره خوب ببندید. دقت كنید كه تمام انتهای استامپ با باند كشی بسته شود.
• باند كشی را روزی 2-3 بار باز كرده از نو ببندید تا كشش آن حفظ شود.
• باند كشی همیشه باید بسته باشد مگر موقعی كه به حمام می­روید.
• سیگار نكشید و از استرس­های روحی دوری كنید.
• تا حد امكان خود را درگیر كار و فعالیت كنید.
• وقتی كه زخم محل جراحی شما بطور كامل خوب شد باید سعی كنید در تمام طول روز پروتز خود را بپوشید.
• صبح كه از خواب برخاستید اول پروتز خود را بپوشید وگرنه استامپ شما ورم كرده و پوشیدن آنرا دشوار می­كند.
• سوكت استامپ را هر روز با یك پارچه نخی نمناك كه آغشته به كمی ماده شوینده است تمیز كنید تا از عرق و آلودگی پاك شود. سپس باقیمانده ماده شوینده را با پارچه نخی نمناك پاك كرده و خشك كنید.
• باید از پروتز خود خوب مراقبت كنید. اگر پروتز شما مشكلی دارد سعی نكنید خودتان آنرا درست كنید. با تكنسین ارتوپدی كه آنرا برای شما درست كرده تماس بگیرید.
• پروتز شما حتی اگر به ظاهر سالم باشد باید سالی یك بار، توسط تكنسین ارتوپدی فنی كه آنرا درست كرده بازبینی شود.
• برای بهبود تصویر بدنی به اندام باقی مانده نگاه كنید و آن را لمس كنید.
• استقلال خود را به دست بیاورید و حقایق را بپذیرید.
• اگر قطع عضو زیر زانو است استامپ در كنار تخت و كنار صندلی چرخدار آویزان نباشد، موقع خوابیدن زانو را خم نكنید.
• در رابطه با تعویض پانسمان و استحمام بعد از ترخیص نظر پزشك معالج ارجحیت دارد.