پوكی استخوان

پوكی استخوان یا استئوپروز به انگلیسی (Osteoporosis): طبق تعریف انجمن ملی بهداشت (هئیت ایجاد اتفاق نظر برای پیشگیری از پوکی استخوان)، یك اختلال اسكلتی كه بیشتر در دوران سالمندی بروز می كند و ویژگی بارز آن كاهش استحكام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شكستگی قرار می دهد.

به عبارت دیگر: پوكی استخوان متخلخل شدن یا كاهش وزن استخوان كه در متابولیسم استخوان در مردان و زنان میانسال و سالمند اتفاق می افتد به علت عدم توانایی یاخته‌های استخوان ساز (استئوپلاستها) در تشكیل محل استخوان، استخوان نازك و اسفنجی میشود این اختلال ممكن است به دلایل: كمبود كلسیم و یا پروتئین در جیره ی غذایی، كاهش جذب كلسیم یا یك اختلال هورومونی ایجاد می شود.

 

 

علائم

بر خلاف بسیاری از بیماری های مزمن، كه علائم و نشانه های متعددی دارند، پوكی استخوان یك بیماری خاموش و بدون علامت است تا زمانی كه یك شكستگی ایجاد شود. كه بیشترین شكستگی در مهره ها، و لگن و در سایر استخوان ها بروز پیدا می كند. شكستگی های ناشی از استئوپروز، شكستگی هایی هستند كه به طور معمول در آن موقعیت ها در افراد سالم شكستگی استخوان رخ نمی دهد. كه این شكستگی ها به عنوان شكستگی ناشی از شكنندگی در نظر گرفته می شوند.

شكستگی های لگن پس از سقوط رخ می دهند، اما دو سوم شكستگی های مهره ای به صورت خاموش بوده و حتی احتمال دارد با یك فشار مختصر مانند بلند كردن یك جسم، عطسه كردن و خم شدن رخ بدهند.

 

تشخیص

تشخیص پوكی استخوان معمولا به دنبال یك شكستگی بالینی حاد با انجام آزمایش سنجش تراكم استخوان مسجل می شود.

رادیوگرافی‌ها می‌توانند شكستگی فشاری مهره‌ها را نشان دهند. ولی شواهد پرتونگاری كاهش توده استخوانی تا هنگامی كه 30% از توده استخوان تحلیل نرفته، ایجاد نمی شود. عكس های پرتونگاری شاخص خوبی برای تشخیص پوكی استخوان نیستند زیرا نفوذ كم یا بیش از حد اشعه در فیلم عكاسی روی كیفیت آن تاثیر می گذارد، از این رو رادیوگرافی ها راهنماهای خوبی برای پی بردن به پوكی استخوان نیستند و غالبا تشخیص تراكم بر اساس سنجش تراكم مواد معدنی استخوان مسجل می گردد.

 

درمان

•  بیس فسفونات‌ها

• دنوزوماب

• آگونیست – آنتاگونیست های استروژن

• هورمون درمانی جایگزین (HRT)

• كلسی تونین

• هورمون پاراتیروئید

• درمان های تحقیقاتی در دست بررسی

• جراحی ترمیمی مهره ها (كیفوپلاستی)

به تازگی محققان سوئدی دریافتند كه هورمون رشد قادر است اثرات ناشی از پوكی استخوان را در زنان پس از یائسگی كاهش دهد. این تحقیقات كه به مدت 10 سال به طول انجامید نشان می دهد كه استفاده از هورمون رشد در اوایل یائسگی ممکن است علایم پوكی استخوان را كاهش دهد و از شكستگی استخوان جلوگیری كند.

 

واحد ارتقاء سلامت و آموزش به بیمار