دياليز

بيماري مزمن كليه:

بيماري مزمن كليه يا نارسايي مزمن كليه بيماري است كه در اثر تخريب پيش رونده و برگشت ناپذير تعداد و عملكرد نفرون ها توسط عوامل مختلف ايجاد مي شود. از جمله مهمترين اين عوامل بيماري هاي ديابت، فشار خون، گلومرونفريت و كليه پلي كيستيك مي باشند. درمان بيماران مبتلا به نارسايي كليه در ابتدا از طريق درمان محافظه كارانه صورت مي گيرد و در صورت تشخيص پزشك دياليز شروع مي گردد.

همودياليز:

همودياليز فرايندي است كه در آن خون در داخل صافي ماشين دياليز در طول غشاهاي نيمه تراوايي جريان مي يابد كه در طرف ديگر اين غشاها محلول دياليز قرار گرفته است و اين امر سبب حذف آب و مواد زائد از خون به داخل محلول دياليز مي گردد.

توصيه هاي رژيمي در همودياليز:

- از نان هاي سفيد و بي نمك استفاده نماييد.

- از مصرف نان ها و بيسكويت هاي سبوس دار پرهيز كنيد.

- از قرار دادن نمك سر سفره پرهيز كنيد.

- در طول روز مجاز به مصرف 3 واحد از ميوه هاي داراي پتاسيم كم و متوسط و 1 واحد از ميوه هاي داراي پتاسيم بالا بالا هستيد.

- در طول روز مجاز به مصرف 2 واحد از سبزي هاي داراي پتاسيم كم و متوسط و 1 واحد از سبزي هاي داراي پتاسيم بالا هستيد.

- از مصرف مغزها (بادام، پسته، فندق، گردو، تخمه و...) ، حبوبات، سويا، لبنيات، بستني (به استثناي بستني يخي)، دل، قلوه، جگر، مغز، سوسيس، كالباس و نوشابه به ويژه نوشابه هاي سياه جدا پرهيز نماييد. اين مواد غذايي را مي توانيد به ميزان كم در 45-30 دقيقه اول همودياليز مصرف نماييد.

- از مصرف آب خورش ها، آب گوشت ها، آب غذاها و آب كمپوت پرهيز نماييد. اين مواد غذايي را نيز مي توانيد به ميزان كم در 45-30 دقيقه اول همودياليز مصرف نماييد.

- روغن مصرفي حتما از نوع روغن مايع و به ويژه روغن كلزا باشد.

- حجم مايعات دريافتي بايستي توسط متخصص تغذيه مورد محاسبه قرار گيرد. دريافت زياد مايعات سبب بالا رفتن فشار خون و نارسايي قلبي مي گردد.

 

دياليز صفاقي:

در دياليز صفاقي از پرده صفاق موجود در حفره شكمي بعنوان يك غشاء نيمه تراوا جهت انجام دياليز استفاده مي شود و محلول دياليز وارد حفره صفاق مي گردد.

توصيه هاي رژيمي در دياليز صفاقي:

- از نان هاي سفيد و بي نمك استفاده نماييد.

- از مصرف نان ها و بيسكويت هاي سبوس دار پرهيز كنيد.

-از قرار دادن نمك سر سفره پرهيز كنيد.

- از مصرف مغزها (بادام، پسته، فندق، گردو، تخمه و...)، حبوبات، سويا، لبنيات، بستني (به استثناي بستني يخي)، دل، قلوه، جگر، مغز، سوسيس، كالباس و نوشابه هاي سياه جدا پرهيز نماييد.

- از آب خورش ها، آب گوشت ها، آب غذاها، آب كمپوت ها تا حد امكان كم مصرف نماييد.

- از مصرف چربي گوشت ها، پوست مرغ، پوست ماهي، لبنيات پرچرب، سس هاي سفيد، كله و پاچه، دل، قلوه، جگر، مغز، زرده تخم مرغ، ميگو، كره، خامه، شيريني هاي خامه اي و چيپس پرهيز نماييد. در هفته حداكثر يك تا دو عدد تخم مرغ بيشتر مصرف نكنيد. استفاده از سفيده تخم مرغ به عنوان جانشين گوشت بلامانع است.

- از مصرف روغن ها و چربي هاي جامد پرهيز نماييد. جهت پخت و پز از روغن هاي گياهي مايع استفاده نماييد و بهترين روغن در اين زمينه كلزا يا كانولا مي باشد.

- از مصرف غذاهاي سرخ شده در روغن، غذاهاي پرچرب و غذاهاي آماده از جمله پيتزا پرهيز كنيد. بهتر است تا حد امكان بصورت بخارپز ، آبپز يا كبابي باشد.

- توصيه مي شود بخش عمده گوشت مصرفي از نوع سفيد (مرغ و ماهي) باشد.

- از مصرف زياد قند، شكر، شربت، نوشابه، آبميوه هاي صنعتي، عسل، مربا، آب نبات، شكلات، شيريني ها ، بستني ها و ساير مواد غذايي حاوي شكر پرهيز نماييد.

 - براي جلوگيري از چاقي و مقاومت به انسولين روزانه حداقل 1-0/5 ساعت فعاليت بدني از قبيل پياده روي داشته باشيد.

- حجم مايعات دريافتي معادل 7 ليوان مي باشد. دريافت زياد مايعات مي تواند سبب بالا رفتن فشار خون و نارسايي قلبي گردد.

گروه ميوه هاي كم پتاسيم : (مناسبترين گروه براي استفاده)

آب انگور ، زغال اخته ، عصاره يا كمپوت هلو و گلابي ، ليمو ترش

گروه ميوه ها با پتاسيم متوسط‌ :

آب سيب ، آب گريپ فروت ، آب ليمو ، آلو برقاني ، آناناس تازه يا كمپوت آناناس ، انگور ، تمشك ، توت فرنگي ، سيب كوچك ، شاه توت ، عصاره توت ، عصاره زرد آلو ، كشمش ، گيلاس ، نارنگي ، هلو ، هندوانه

گروه ميوه ها با پتاسيم بالا : (غير مجاز)

آب آلو ، پرتقال ، آلو بخارا خشك ، انجير خشك ، برگه زرد آلو ، خرما ، زرد آلو ، شليل ، طالبي ، كيوي ، گلابي ، موز

گروه سبزيجات كم پتاسيم : (مناسبترين گروه براي استفاده)

جوانه حبوبات ، خيار پوست كنده ، فلفل سبز ، كاهو ، كلم خام ، لوبيا سبز

گروه سبزيجات با پتاسيم متوسط :

اسفناج خام ، بادمجان ، بروكلي ، پياز ، تربچه ، ذرت ، ريواس ، شلغم ، قارچ كنسرو شده ، كدو ، كرفس ، كلم پخته ، گل كلم ، نخود سبز ، هويج

گروه سبزيجات با پتاسيم بالا : (غير مجاز)

كرفس پخته ، قارچ پخته ، باميه ، آب گوجه فرنگي ، سيب زميني (آبپز، پوره شده ، تنوري ، سرخ شده) ، كدو حلوايي ، اسفناج پخته ، رب گوجه فرنگي ، كچاب ، كلم بروكلي

· در صورت استفاده از سيب زميني آنرا پوست كنده 8 ساعت در آب قرار دهيد و سپس آنرا استفاده كنيد.