نارسايي مزمن كليه

نارسايي مزمن كليه

در پزشكي به شرايطي كه در آن كليه نتواند به طور بايسته عمل كند گفته مي­شود و به معني كاهش شديد عملكرد كليه است. كليه نقش مهمي در دفع مواد زائد و تعادل آب و الكتروليتها در بدن دارد. نارسايي كليوي به دو نوع مزمن و حاد تقسيم مي­گردد. هر يك از اين دو نوع خود مي­تواند در نتيجه شمار زيادي از ديگر معضلات بدني پديد آمده باشد. در مراحل انتهايي درمان نگهدارنده، دياليز صفاقي يا عروقي و پيوند كليه است.

راههاي تشخيص:

بيماري مزمن كليوي باعث تخريب كليه­ها مي­شود. كه پيشرونده و برگشت­ناپذير است. كليه­ها به حفظ تعادل مواد معدني و الكتروليت­هايي مانند كلسيم، سديم و پتاسيم كمك مي­كند، نقش مهمي در توليد سلول­هاي قرمز خون بازي مي­كنند و اسيد و باز خون را متعادل مي­كند. پس اگر كليه­ها آسيب ببينند نمي­توانند وظيفه خود را بخوبي انجام دهند.

 علائم نارسايي مزمن كليه

· دستگاه قلب و عروق: تنگي نفس،‌ فشار خون بالا و بيماري قلبي زودرس

· دستگاه استخواني ـ عضلاني: ضعف عضلاني، دردهاي استخواني و ايجاد نقرس

· دستگاه عصبي: گزگز و مورمور دستها و پاها، بي خوابي، بي حالي، حملات تشنج و اختلال هوشياري

· دستگاه گوارش: بي اشتهايي، تهوع، استفراغ، بوي بد دهان و خونريزي گوارشي

· دستگاه خون­ساز: كم خوني، خونريزي و ضعف سيستم ايمني بدن

· دستگاه غدد داخلي: پر كاري غده پاراتيروئيد، قطع قاعدگي، ناتواني جنسي، ناباروري و زياد شدن چربي هاي خون

· دستگاه تنفس: تنگي نفس و احتقان ريوي

· پوست: خارش و رنگ پريدگي

 عوارض بيماري كليوي عبارت است از:

· احتباس مايعات كه مي­تواند منتهي به تورم در بازوها و پاها، فشار خون بالا، يا احتباس آب در ريه­ها شود.

· افزايش ناگهاني سطح پتاسيم در خون، كه مي­تواند منتهي به آسيب عملكرد قلب شود.

· آنمي.

· كاهش ميل جنسي يا ناتواني جنسي.

· آسيب به سيستم اعصاب مركزي، كه مي­تواند منجر به اشكال در تمركز، تغييرات شخصيتي يا تشنج شود.

· كاهش پاسخ ايمني بدن كه فرد را مستعد عفونت مي­سازد.

· پريكارديت (التهاب غشاء كيسه مانندي كه قلب را مي­پوشاند.)

· عوارض بارداري كه حامل خطراتي براي مادر و جنين در حال رشد مي­باشد.

· آسيب جبران­ناپذير به كليه­ها، كه نهايتاً براي بقا به دياليز يا پيوند كليه نياز مي­شود.

 

 

 

 درمان نارسايي كليه

با خرابي كليه­ها، خون ديگر تصفيه نمي­شود. مواد زائد و مايعات اضافي در بدن ساخته شده ولي دفع نمي­شوند، و مواد شيميايي از تعادل خارج مي­شود. اين مسئله مي­تواند به بيماري و حتي مرگ منجر شود. گرچه نارسايي كليوي درمان ندارد، اما برخي درمان­هاي خاص مي­تواند به حفظ بدن در شرايط قابل قبول كمك كند.

دياليز

دياليز درماني براي تصفيه خون است. دو نوع دياليز وجود دارد:

همودياليز: تصفيه خون با استفاده از يك ماشين تصفيه، در اين روش بيمار متصل به يك ماشين شده و خون بدن وي در آن ماشين مي­چرخد، و پس از تميز شدن مجدد به بدن خودش باز مي­گردد.

دياليز صفاقي: استفاده از پرده­هاي طبيعي دور احشاي شكم خود بيمار، مايعي تزريق شده به داخل شكم به همراه پرده­هاي صفاق مسئوليت تميز كردن خون بيمار را بر عهده مي­گيرند.

 نكات ويژه در خصوص رژيم غذايي مبتلايان به بيماريهاي مزمن كليه

· به دليل كم اشتهايي مبتلايان بهتر است تعداد وعده­هاي غذاي مصرفي روزانه افزايش و حجم هر وعده كاسته شود.

· به دليل محدوديت­هاي غذايي مصرف ويتامين­ها و املاح معدني تحت نظر پزشك معالج انجام شود.

· محدود كردن مصرف نمك و همچنين اجتناب از مصرف غذاهاي پرنمك مثل خيار شور، رب گوجه فرنگي، دوغ شور، انواع سس­هاي آماده و ...

· با توجه به ميزان بالاي پتاسيم سيب زميني، قبل از مصرف پوست آن گرفته و به مدت دو ساعت در آب خيسانده شود.

· محدود كردن مصرف حبوبات به علت بالا بودن پتاسيم آنها.

· گوشت مصرفي بايد كاملاً صاف و بدون چربي باشند. ماهي و مرغ نيز بدون پوست مصرف گردد.

 

· در صورت مصرف پنير با قرار دادن آن تا چند ساعت در آب تا نمك آن بايد گرفته شود.

· شير و ماست مصرفي بايد كم چرب باشد.

· روغن مصرفي بايد حتماً از نوع نباتي مايع باشد. جهت سرخ كردن هم از روغن مخصوص استفاده گردد.

· كنترل مصرف سبزي­ها و ميوه­ها به علت ميزان بالاي پتاسيم آنها.