كووید

مقدمه

كرونا ویروس­ها، ویروس ­های بزرگی هستند كه باعث بیماری­های متنوعی در بسیاری از حیوانات می­شوند و در گذشته به عنوان عامل سرماخوردگی انسان شناخته می­شدند.

بیماری كرونا

عامل این بیماری كرونا ویروس (نام علمی Coronaviruses) متعلق به خانواده بزرگی از ویروس­ها و زیرمجموعه كرونا ویریدهاست كه از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری­های شدیدتری چون سارس، مرس و كووید هستند. این ویروس به­طور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می­كند. با این حال تاكنون هفت كرونا ویروس قابل انتقال به انسان گزارش شده است. آخرین مورد در دسامبر 2019 در شهر ووهان چین و سپس در ایران و ایتالیا و تمامی دنیا اپیدمی شد.

 

علائم بیماری

علایم بیماری كرونا معمولاً چند روز پس از آلوده شدن فرد به ویروس شروع می­شود. در بعضی موارد علایم دیرتر از سایر افراد ظاهر می­شود كه این عامل باعث ادامة زنجیره انتقال ویروس در جامعه است. براساس تحقیقات انجام شده علایم شامل تب (در 43/8% افراد هنگام پذیرش و 88/7% افراد هنگام بستری)، سرفه خشك (در 67/8% موارد) تنگی نفس، احساس خستگی، درد عضلانی، علایم گوارشی شامل تهوع، اسهال و درد شكم است. در مطالعاتی كه به تازگی گزارش شده است از دست دادن ناگهانی حس بویایی و چشایی با بیماری كرونا ارتباط نزدیكی داشته است.

دوره هفتگی بیماری بطور متوسط 4 روز است. كدورت در سی تی اسكن قفسه سینه دقیق ­ترین یافته بیماران علامت­دار است. كاهش لنفوسیت­ها در آزمایش خون و یا افزایش واسطه­ های التهابی خون شامل CRP نیز از یافته ­های دیگر این بیماری است.

برخی از افراد مبتلا هیچ علامتی ندارند ولی در بعضی موارد با مشكلات جدی ریوی، كلیوی و قلبی همراه است.

 

نحوه انتقال

این بیماری به سادگی از فردی به فرد دیگر منتقل می­شود. ابتدا تصور می­شد كه راه انتقال بیماری از طریق سرفه و عطسه است ولی اكنون مطالعات جدید آشكار كرده است كه ویروس­ها به مدت حدوداً 8 ساعت در هوا معلق مانده و توانایی انتقال دارند. یكی از راه های انتقال ویروس از طریق مدفوع است.

 

نحوه تشخیص

تشخیص بیماری تنفسی كرونا با استفاده از آزمون واكنش زنجیره­ای پلیمراز (PCR)، آزمایش اسید نوكلئیك و نیز كیت­های آزمایش الیزا انجام می­شود. البته مطالعات منتشر شده در فوریه 2020 حاكی از آن بودند كه سی تی اسكن قفسه سینه بهتر از آزمون­های PCR هستند و معیار خوبی برای شروع درمان هستند.

كیت­های آزمون كووید 19- كه بر اساس پادتن سرم خون در بررسی اپیدمیولوژیك بیماری كاربرد دارند و عدم ابتلا را نشان می­دهند مكانیسم ساده ­ای مانند تست­های بارداری دارند.

 

راه های پیشگیری از ابتلا به ویروس كرونا

• به طور مداوم و در هر زمان ممكن اقدام به شست و شوی كامل دست­ها با آب و صابون كنید.
• از دست دادن و روبوسی كردن با افراد دارای علایم تنفسی (سرفه، عطسه و ...) خودداری كنید.
• دهان و بینی خود را هنگام سرفه و عطسه با دستمال (ترجیحاً) و یا قسمت بالای آستین بپوشانید.
• فاصله حداقل یك و نیم متری را از افراد بیمار رعایت كنید.
• از تماس دست آلوده به چشم، بینی و دهان خود بپرهیزید.
• از رها كردن دستمال كاغذی­ های مصرف شده در محیط خودداری كنید.
• از خوردن مواد غذایی نیم­پز خودداری كنید.
• در مكان ­های عمومی كه محل تجمعات انبوه می­باشد حتماً از ماسك استفاده كنید و از روبوسی و دست دادن با دیگران بپرهیزید.

 

در صورت مشاهده علائم:

- فعالیت­ های خارج از خانه را محدود كنید.

- به جز جهت دریافت مراقبت­های پزشكی در محل كار، مدرسه و مكان­های عمومی حضور پیدا نكنید.

- از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده نكنید.

- در منزل خود را از دیگر افراد خانواده جدا كنید و در صورت امكان از حمام جداگانه استفاده كنید.

- هنگام سرفه و عطسه از دستمال استفاده كنید.

- بعد از سرفه و عطسه دستتان را حداقل 20 ثانیه با آب و صابون بشویید.

- با یك ماسك همواره صورتتان را بپوشانید.

- علائم بیماری به ویژه تب­تان را كنترل كنید.

- اگر بیماری رو به وخامت است سریع به مراكز درمانی مراجعه كنید.

 

توصیه­ های رژیم غذایی در بیماران مبتلا به COVID-19

· غذا را با دفعات متعدد و حجم كم میل كنید.

· غذا را آهسته و به آرامی میل كنید.

· تنوع غذایی را حفظ كنید.

· فقط از روغن مایع كلزا، زیتون، كنجد به مقدار تعیین شده استفاده كنید. جهت طعم بهتر غذا می­توانید از مقدار كمی كره استفاده كنید.

· از مصرف دل و جگر و قلوه، كله پاچه، مغز و زبان، شیر و ماست با چربی بیشتر از 1/5%، خامه، سرشیر، آبگوشت پرچرب، پوست مرغ و ماهی، پنیر پیتزا،شیرینی­ جات، شكلات، گوشتهای پرچرب و سرخ شده خودداری كنید.

. از میوه­ ها، آبمیوه ­های طبیعی و سبزیجات تازه (سالاد و سبزی خوردن) به مقدار كافی استفاده كنید.

. بدن شما در شرایط فعلی به میزان روزانه حداقل 3 لیتر از انواع مایعات نیاز دارد، كه بهتر است از شیر، آب میوه­ های طبیعی ترجیحاً آب هویج و آب سیب، دمنوش­های گیاهی استفاده شود.

. روزانه یك عدد تخم مرغ استفاده شود.

. در هفته 2-3 بار از گوشت قرمز استفاده كنید.

. از كره بادام زمینی در وعده صبحانه و میان وعده­ ها استفاده كنید.

. روزانه به اندازه 100 گرم از انواع آجیل كم نمك استفاده كنید.

. در وعده صبحانه از یك تركیب پروتئین (پنیر، شیر،‌تخم مرغ) به همراه كره بادام زمینی یا مغز گردو و عسل (یك قاشق مرباخوری) استفاده شود.

. مصرف شیرینی ­ها و قندهای ساده را تا حد امكان محدود نمایید.

. مكمل­ های ویتامین D، انواع ویتامین­های گروه B، سلنیوم، منیزیوم و پتاسیم را مطابق با دوز تجویزی مصرف نمایید.

 . جهت ارتقاء سطح سلامتی و بهبودی هرچه سریعتر، برای شما مكمل pure protein در نظر گرفته شده است.

 . آب فراوان بنوشید.

 

اصول جداسازی بیمار مبتلا به كووید 19 در منزل

* بیمار در یك اتاق تنها دارای تهویه مناسب قرار داده شود (در و پنجره ­های اتاق قابل باز شدن باشد).

* جابجایی و حركت بیمار محدود شود و حتی الامكان فضاهای مشترك (آشپزخانه، حمام، توالت و ...) دارای تهویه مناسب بوده و پنجره­ ها جهت گردش هوا باز شوند.

* حتی المقدور سایر افراد خانواده در یك اتاق مجزا باشند. در صورتی كه این شرایط امكان پذیر نباشد، بیمار بایستی حداقل یك متر از فرد بیمار فاصله داشته باشد.

* تعداد مراقبین از بیمار به حداقل رسانده شود. (حتی الامكان یك نفر كه دارای وضعیت سلامت مطلوب بوده و دارای ضعف سیستم ایمنی و یا بیماری زمینه­ای نباشد از بیمار مراقبت كند).

* بیمار ملاقات ممنوع باشد و تنها مراقب بیمار با وی ملاقات كند.

* بعد از هر بار تماس با بیمار و مكان نگهداری وی،‌ مراقب و یا افراد خانواده، شستشو و بهداشت دست انجام دهند.

* دست­ها قبل و بعد از آماده كردن و خوردن غذا و یا هر زمانی كه فرد احساس كند كه دست­های وی آلوده است باید شسته شود. در صورتی كه آلودگی دست مشهود نباشد،می­توان از هندراب (ضدعفونی كننده بر پایه الكل) استفاده كند.

* جهت جلوگیری از انتشار ترشحات تنفسی، از ماسك طبی استفاده شود. و به صورت جدی بهداشت تنفسی رعایت شود. به عنوان مثال در زمان سرفه یا عطسه، بینی و دهان خود را با دستمال كاغذی بپوشانند و دستمال پس از استفاده دور انداخته شود.

* مراقب نیز بایستی از ماسك طبی استفاده كند؛ به طوری كه دهان و بینی به صورت كامل پوشانده شود و در طول استفاده از ماسك به آن دست نزنند.

* استفاده از ملحفه ­های شخصی و ظروف اختصاصی كه بتوان پس از استفاده از آن­ها، آنها را با آب و صابون شست، بلامانع است. بهتر است لباس، ملحفه، حوله ­های حمام و دست روزانه و به طور مرتب با صابون رختشویی و یا در ماشین لباسشویی با آب 60 تا 90 درجه شسته و كاملاً خشك شوند.

* سطوحی كه بیمار با آن­ها در تماس است (میز، تخت، مبلمان اتاق و ...) بایستی روزانه تمیز و ضدعفونی شود. برای ضدعفونی كردن این وسایل می­توان از محلول ­های كلر با غلظت نیم درصد استفاده كرد. (برای تهیه این محلول باید یك سهم سفیدكننده تجارتی (وایتكس) با غلظت 5 درصد را به 9 سهم آب سرد و معمولی در ظرفی درب­دار و ترجیحاً پلاستیكی اضافه كرد. حداكثر زمان ماندگاری و قابل استفاده بودن این محلول (برای عملیات گندزدایی) 24 ساعت است. (به عنوان مثال: به ازای هر 1 پیمانه از محلول وایتكس 9 پیمانه آب به آن اضافه می­شود).

* در زمان تمیز نمودن محیط زندگی بیمار بایستی از دستكش ­ها و لباس ­های محافظ و یا پیش­بند به منظور جلوگیری از رسیدن ترشحات به بدن استفاده شوند و تا زمانی كه سطح آن­ها تمیز است می­توان از آن­ها استفاده كرد. می­توان از دستكش یك بار مصرف و یا دستكش خانگی استفاده كرد. دستكش ­های خانگی بایستی با آب و صابون و یا دترژنت شسته شود. دستكش یك بار مصرف بایستی پس از استفاده دور انداخته شود (قبل از در آوردن دستكش و بعد از استفاده باید دست شسته شود)

* زباله­ های مرتبط با بیمار زباله عفونی در نظر گرفته شده و در سطل درب­دار نگهداری و به عنوان زباله عفونی دفع شود. از انواع مواجهه با لوازم آلوده كه در ارتباط مستقیم با بیمار هستند اجتناب شود.

 

آموزش خود مراقبتی به بیماران كووید پس از ترخیص

* داروهای تجویزی خود را به طور منظم در زمان­های ذكر شده در نسخه مصرف كنید و حتی اگر احساس بهبودی می­كنید، داروها را قطع نكنید تا دوره درمان كامل شود.

* این داروها بر اساس شرایط جسمی و وضعیت بیماری شما برایتان تجویز شده است. لطفاً‌ از توصیه كردن آنها به دیگران بپرهیزید.

* در صورتیكه سرفه شما بدتر شد، مجدد تب كردید یا تنگی نفس (یا افت سطح اكسیژن نسبت به زمان ترخیص) شما تشدید شد بلافاصله به مركز درمانی مراجعه كنید.

* شما باید در یك اتاق مجزا از سایر اعضای خانواده استراحت كنید. اتاق مورد نظر باید یك پنجره باز و یك درب باز داشته باشد تا تهویه هوا به درستی انجام شود.

* تعداد دفعات خروج از اتاق را به حداقل برسانید و فقط برای موارد ضروری از اتاق خارج شوید. در صورت خروج همه افراد ماسك داشته باشند. اطمینان حاصل كنید كه محل­هایی كه شما و سایر اعضای خانواده به طور مشترك از آنها استفاده می­كنید (مانند آشپزخانه و دستشویی) تهویه مناسبی دارند.

* در اتاق مجزا و تخت مجزا بخوابید. اگر این امكان فراهم نیست و منزل شما فقط یك اتاق دارد. از سایر اعضای خانواده حداقل یك متر فاصله بگیرید و از ماسك استفاده كنند. و محل خواب خود را با فاصله انتخاب كنید.

* ظرف غذا و قاشق و چنگال شما باید از بقیه مجزا باشد. این وسایل باید پس از مصرف با آب و مایع ظرفشویی و جدا از ظروف سایر اعضای خانواده شسته شود.

* تعداد كسانی كه از شما مراقبت می­كنند، باید محدود باشد. ترجیحاً فقط با یك نفر كه در سلامت كامل است و بیماری زمینه ­ای (كه خطر ابتلای وی را بیماری كرونا بیشتر می­كند مانند دیابت، مشكل قلبی و ...) ندارد و در یك منزل بمانید. كسی اجازه عیادت از شما را ندارد تا زمانی كه كاملاً بهبود یابید و هیچ علامتی نداشته باشید. (این روند حدود 14 روز طول می­كشد.)

* محل­هایی از اتاق كه شما مكرر با آنها در تماس هستید باید به طور مكرر شسته و ضدعفونی شود. میزهای كنار تخت، كناره­ های تخت و صندلی­ های اتاق می­باشد. با شوینده ­های معمولی سطوح را بشویید.

* بعد از هر بار كه فرد سالم با شما، محل ­هایی كه شما رفت و آمد داشتید یا وسایل شما تماس داشته باشد، باید دست­های خود را با آب و صابون بشویید. همچنین قبل و بعد از درست كردن غذا، قبل از غذا خوردن و بعد از استفاده از دستشویی و هرگاه كه دست كثیف به نظر می­رسد برای شما و سایر افراد منزل ضروری است. (البته تاكید می­شود كه شما نباید برای سایر اعضای خانواده غذا بپزید.)

* بعد از شستن دست­ها با آب و صابون از دستمال كاغذی به جای حوله برای خشك كردن دست­ها استفاده كنید. (اگر تهیه دستمال كاغذی برای شما مقدور نیست از حوله پارچه­ ای استفاده كنید ولی به محض خیس شدن آن را تعویض كنید و جدا از سایر لباس­ها بشویید.)

* پس از شستن دست­ها با آب و صابون، شیر آب را نیز شسته و سپس اقدام به بستن آن بنمایید.

* به صورت مداوم دستگیره درب اتاق­ها و سرویس­های بهداشتی را ضد عفونی نمایید.

* دستشویی، حمام، كلیه سطوح توالت حداقل روزی یكبار باید ضد عفونی شود. اول با موادی كه به طور معمول توالت را می­شویید همه جا را بشویید، سپس آب بكشید.