سكته قلبی

نرسیدن خون و اكسیژن كافی به یك منطقه از قلب كه بر اثر آن منطقه ­ای از قلب دچار صدمه دائمی یا مرگ سلولی می­شود.

علائم و نشانه­ ها:

1- درد قفسه سینه و ناراحتی مثل: درد فشارنده زیر جناغ ، فشار یا سوزشی كه بیش از 20 دقیقه طول بكشد.

2- درد شدید در گردن، فك، گلو، شانه (در بین شانه ­ها) و یا پشت كه ممكن است به بازوها نیز منتشر شود.

3- درد ممكن است با تنگی نفس، تعریق سرد، ‌گیجی، تهوع، استفراغ، همراه با اضطراب و رنگ پریدگی باشد.

4- سوء هاضمه، سوزش معده و ممكن است همراه با تظاهرات انفاركتوس باشد.

5- در افراد مسن و دیابتیك: در حدود 20% از سكته­ های قلبی بدون درد می­باشند و گاهی سكته­ های قلبی در این افراد به صورت تنگی نفس ناگهانی بروز می­كند. عرق كردن غیر طبیعی سنكوپ، استفراغ مكرر و ضعف باشد.

 

عوامل خطرساز سكته­ های قلبی و فشار خون:

سابقه خانوادگی و ارثی، سن و جنس (مردان در سنین بین 35 تا 55 سال و زنان بالای 50 سال یا بعد از یائسگی)، مردان بیش از زنان دچار بیماری های قلبی می­شوند. دیابت ـ سیگار كشیدن ـ چاقی و افزایش چربی­های اطراف شكم ـ استرس و اضطراب ـ بالا رفتن كلسترول خون ـ مصرف برخی از داروها و مواد مانند كافئین ـ عفونت لثه و بهداشت بد دهان و دندان ـ مصرف خیلی زیاد قرصهای ضد بارداری ـ پر كاری تیروئید.

 

درمان:

در طی مدت بستری داروهای لازم برای بهبود وضعیت شما تجویز شده و استفاده می­شود بعد از ترخیص نیز داروهای قلبی، ضد فشار خون، ضد چربی خون و ... برحسب وضعیت بیماری شما تجویز می­شود. لازم به ذكر است كه با توجه به شرایط بیمار ممكن است آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی و جراحی قلب باز توصیه شود.

 

رژیم غذایی:

1- مصرف نمك را محدود كنید.

2- از گوشت سفید (ماهی ـ میگو ـ مرغ (بدون پوست) استفاه كنید ـ مصرف گوشت قرمز را محدود كنید ولی آن را از رژیم غذایی خود حذف نكنید. (از گوشت قرمز بدون چربی استفاده كنید.)

3- غذا را به صورت آب­پز یا بخارپز استفاده كنید و در صورت سرخ كردن غذا از روغن­ های سرخ كردنی استفاده كنید. (از روغن­ هایی مانند روغن كنجد، روغن ماهی، روغن زیتون، روغن دانه انگور و كانولا استفاده كنید.)

4- از خوردن روغن­ های جامد جداً خودداری نمائید.

5- توت فرنگی، تمشك،‌ هندوانه، انار، گوجه فرنگی، فلفل دلمه­ای قرمز، انگور قرمز، چغندر، آب چغندر، آلبالو، گیلاس (اینها میوه­ های قرمزی هستند كه برای سلامتی قلب و عروق مؤثر می ­باشند پس بهتر است اینها را در رژیم غذایی­تان بگنجانید.)

6- سبزی ـ میوه، انواع مغزها (بادام،‌ پسته، فندق، گردو و ...) لبنیات كم چرب ـ غلات سبوس­دار ـ مصرف مایعات خصوصاً آب ـ سیر (حداكثر 3 حبه در روز) و پیاز را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

7- از خوردن شیرینی و نوشیدنی­ های حاوی قند و نوشابه­ ها و دوغ­ های گازدار پرهیز نمائید.

8- حبوبات شامل عدسی، لوبیا،‌ نخود، ماش، لپه را در برنامه غذایی خود بگنجانید. توجه داشته باشید قبل از استفاده از حبوبات آن را خیس كنید تا نفخ آن برطرف شود و یا همراه با استفاده از آنها جهت جلوگیری از نفخ آن از پودر گلپر استفاده كنید.

9- از مصرف سوسیس و كالباس، خیارشور، انواع كنسروها، كله و پاچه، دل و قلوه،‌جگر، سس مایونز خودداری نمائید.

10- از غذاهای حاوی پتاسیم مانند: موز، كشمش، آلو، زردآلو، خرما، اسفناج، گوجه فرنگی استفاده كنید (پتاسیم باعث كاهش اثر 50 درصدی نمك از غذاها می­گردد)

 

نكات آموزشی:

1- انجام فعالیت های منظم ورزشی مانند پیاده ­روی، نرمش، شنا،‌ دوچرخه سواری توصیه می­گردد.

2- از استعمال سیگار و از محیط­ های آلوده به دود سیگار پرهیز نمائید.

3- از قرار گرفتن در هوای خیلی گرم یا خیلی سرد و یا آلوده، حضور در ارتفاعات و رطوبت زیاد خودداری نمائید.

4- در هوای سرد از شال و كلاه و ماسك استفاده نمائید و جهت جلوگیری از سرماخوردگی از ویتامین C بیشتری استفاده نمائید.

5- در صورتی كه مبتلا به بیماری تیروئید هستید جهت درمان تحت نظر پزشك متخصص غدد قرار گیرید.

6- جهت جلوگیری از یبوست و زور زدن در هنگام اجابت مزاج و  دریافت مایعات را به حداقل 6 تا 8 لیوان در روز افزایش دهید و مصرف سبزیجات و میوه ­جات را بیشتر نمائید.

7- از توالت فرنگی استفاده نمائید.

8– 4 تا 5 روز بعد از سكته قلبی می­توانید حمام نمائید. از حمام كردن با آب داغ و یا آب سرد جداً خودداری كنید.

9- تا چهار هفته بعد از سكته قلبی از رانندگی خودداری و به خاطر داشته باشید از رانندگی های طولانی مدت خودداری كنید.

10- از مسافرت با هواپیما به مدت 6 ماه خودداری نمائید بهترین وسیله برای مسافرت قطار می­باشد.

11- وعده ­های غذایی را با حجم كم و دفعات بیشتر مصرف كنید.

12- جهت كاهش تحریك معده، قرص آسپرین را همراه غذا یا شیر مصرف كنید.

13- از انجام فعالیت هایی كه بازوها را در بالای سر قرار می­دهد پرهیز كنید و از انجام فعالیت هایی كه فشار زیادی به قلب وارد می­كند پرهیز كنید (ركوع و سجده ­های طولانی در نماز، زور زدن هنگام اجابت مزاج، بلند كردن اجسام سنگین و كارهای سنگین مثل: پارو كردن برف، هل دادن ماشین و .... .

14- فردی كه دچار سكته قلبی شده است بیش از 3 كیلوگرم مجاز به بلند كردن اجسام سنگین نمی ­باشد.

15- از مصرف الكل خودداری كنید زیرا الكل باعث افزایش فشار خون می­گردد.

16- مصرف فلفل تند، چای غلیظ، قهوه، نوشیدنی­ های دارای كافئین را محدود نمائید.

17- قند خون را مرتباً‌ كنترل كنید.

18- از چاقی و اضافه وزن مخصوصاً در ناحیه كمر و شكم بپرهیزید. وزن خود را به صورت مرتب كنترل نمائید.

19- شروع فعالیت جنسی 4 الی 8 هفته بعد از ترخیص با اجازه پزشك معالج می­باشد توجه داشته باشید پس از خوردن غذاهای سنگین، نوشیدن الكل و بی خوابی از فعالیت جنسی خودداری نمائید. در صورت بروز علائمی مانند درد در قفسه سینه، تنگی نفس، تپش قلب قبل یا بعد از شروع فعالیت جنسی می­توانید از قرص­ های زیرزبانی استفاده كنید.

20- قرص نیتروگلسیرین (زیرزبانی) را همیشه همراه داشته باشید. در هنگام درد قلبی فعالیت را متوقف و در صورت دستور پزشك قرص نیتروگلسیرین زیرزبانی را مصرف كنید. (یك قرص نیتروگلسیرین را زیر زبان قرار داده و صبر كنید درد در عرض 20 ثانیه فروكش خواهد كرد در صورت آرام نشدن درد این كار را 3 مرتبه هر پنج دقیقه یكبار تكرار كنید و در صورت آرام نشدن درد راه نروید و به اولین مركز درمانی مراجعه نمائید و تا رسیدن به مركز درمانی نفس ­های عمیق بكشید. (قرص زیرزبانی در اثر حرارت، رطوبت، هوا و نور و گذشت زمان تغییر می­كند و غیر مؤثر است در نگهداری آن دقت كنید.)

21- چنانچه عصبانی شدید چند نفس بلند بكشید و به خود یادآوری كنید كه سلامتی شما مهمتر است.

22- برای سلامت قلبتان به دندان هایتان برسید بین سلامت لثه و سلامت قلب رابطه وجود دارد.

23- فشار خون خود را به صورت مرتب كنترل كنید.

24- خواب خوب باعث می­شود تا قلب سالم داشته باشید هر شب حداقل 7 ساعت بخوابید.

25- داروهای خود را به صورت خودسرانه قطع، كم یا زیاد نكنید و توجه داشته باشید این داروها مخصوص شما و بیماری شما تجویز شده است از تجویز آن به دیگران خودداری كنید.

 

حمام كردن:

معمولاً 10-5 روز پس از شروع بیماری و كنترل كامل آن با دستور و صلاحدید پزشك می­توانید حمام كنید. بهتر است در حمام یك نفر در كنار شما باشد. از آب ولرم استفاده كنید زیرا آب سرد باعث افزایش كار قلب و درد قلبی می­شود. آب گرم سبب بروز حالت ضعف، سرگیجه و شوك می­گردد. ضمناً حمام كردن نباید بیشتر از 20-15 دقیقه طول بكشد.

 

رانندگی كردن:

از هفته چهارم الی هشتم بعد از ترخیص از بیمارستان می­توانید رانندگی كنید.

* از مسافرت با هواپیما به مدت 6 ماه خودداری نمائید. بهترین وسیله برای مسافرت شما قطار است.

 

فعالیت جنسی:

در صورت عدم وجود عارضه از هفته ششم می­توانید فعالیت جنسی خود را شروع كنید. معمولاً زمانی كه قادر باشید بدون ناراحتی دو طبقه پله را بالا و پایین بروید و یا 2-1 كیلومتر راه بروید می­توانید فعالیت جنسی خود را از سر بگیرید.

* مصرف قرص TNG قبل از فعالیت جنسی به پیشگیری از ایجاد درد قفسه سینه كمك می­كند.