خونریزی مغزی (ICH)

علل و عوامل تشدید كننده

از عللی كه باعث ایجاد خونریزی مغزی می­شود می­توان به موارد زیر اشاره نمود:

- آسیب به سر كه شایع­ترین علت می­باشد.

- تومور مغزی

- عفونت در هر قسمت از دستگاه عصبی مركزی.

- پارگی یك آنوریسم یا قسمت ضعیف شده یك شریان كه از هنگام تولد وجود داشته است. غالباً قبل از پارگی، فشار خون بالا یا تصلب شرایین وجود دارد.

- مشكلات خونریزی دهنده مانند كم خونی سلول داسی شكل، لوسمی یا سرطان خون و هر اختلالی كه عارضه جانبی یك داروی تجویز شده باشد.

- مصرف داروهای حل كننده لخته و ضد انعقادی

- فشار خون بالا

علائم

• سردرد
• خواب آلودگی، گیجی، تشنج یا اغما
• اختلالات بینایی
• استفراغ بدون تهوع و جهنده
• مردمك­هایی به اندازه متفاوت (گاهی اوقات)
• كرختی، ضعف یا عدم توانایی حركت دادن یك طرف بدن
• ضربان قلب و تنفس سریع
• سفتی گردن همراه با درد در هنگام حركت

​

درمان

- جراحی برای توقف خونریزی و برداشتن خون لخته شده

- داروهایی كه تورم و فشار مغز را كاهش دهند و در صورت نیاز سایر علائم مانند تشنج را كنترل كنند.

- درمان توانبخشی: بسیاری از بیمارانی كه بیماری آنها به موقع تشخیص داده شده و درمان شده­ اند، با اقدامات بازپروری، فیزیوتراپی، گفتاردرمانی و كاردرمانی توانسته­ اند زندگی عادی و طبیعی داشته باشند.

عوارض احتمالی

به دنبال خونریزی مغزی عوارض زیر ممكن است در فرد ایجاد شود:

- مرگ یا ناتوانی دائمی شامل فلج نسبی یا كامل، تغییرات، رفتاری و شخصیتی و مشكلات گفتاری

- ورم مغز و افزایش فشار داخل جمجمه

- عوارض جراحی مانند عفونت و خونریزی

- عوارض بیهوشی مانند حساسیت به داروها

 

فعالیت

در زمانی كه فرد دچار خونریزی مغزی می­شود لازم است فعالیت ­های خود را به صورت زیر تنظیم نماید:

- استراحت مطلق در بستر تا برطرف شدن كامل خونریزی

- پس از درمان در صورتی كه برخی از كاركردهای حركتی خود را از دست داده باشید، كاردرمانی و فیزیوتراپی به شما كمك خواهند كرد تا برای به دست آوردن مجدد مهارت­ های پایه مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن و توالت رفتن از اندام­ های آسیب دیده خود استفاده كنید.

- پس از بهبود، تا حدی كه می­توانید، فعالیت در زمان قبل از ابتلا به این بیماری را از سر بگیرید. بهبودی 6 تا 12 ماه طول می­كشد.

 

رژیم غذایی و تغذیه

با توجه به وضعیت بیمار رژیم غذایی وی به صورت زیر تنظیم می­شود:

- ممكن است لول ه­ای داخل بینی برای تغذیه یا تخلیه ترشحات معده گذاشته شود و تغذیه از این طریق انجام گیرد.

- برخی از بیماران، مشكلات بلعی دارند و تغذیه سریع، می­تواند باعث ورود غذا به مجاری تنفسی و ایجاد حالت خفگی یا ذات الریه شود. پس غذا خوردن باید كاملاً با احتیاط باشد و از غذاهای مایع و رقیق شروع و به تدریج به مقدار آن افزوده شود.

- جهت پیشگیری از یبوست از رژیم پرفیبر (میوه ­ها و سبزیجات) حاوی سبوس و مایعات فراوان استفاده كنید.

- از یك رژیم غذایی سالم و كم چرب پیروی كنید.

- در صورت مصرف الكل یا نوشیدنی­ های كافئین­ دار، آن را از رژیم غذایی خود حذف نمایید.

 

مراقبت

- ممكن است مدتی قادر به حركت نباشید و نتوانید موقع راه رفتن تعادل خود را حفظ كنید و زمین بخورید. پس نظارت و كمك اطرافیان هنگام راه رفتن شما ضروری است. به تنهایی اقدام به راه رفتن نكنید.

- از چرخاندن بیش از حد سر خودداری كنید.

- از سرفه، عطسه و باد انداختن در بینی خودداری كنید. زیرا باعث فشار آمدن به ناحیه عمل خواهد شد.

 

علائم هشدار

در چه شرایطی باید به پزشك مراجعه نمایید؟

اگر شما با یكی از اعضای خانواده­تان هر یك از علائم خونریزی مغزی را داشته باشید. این یك وضعیت اورژانسی است:

- در صورت عود علائم پس از جراحی

- در صورت وجود «شنت» مغزی

- چنانچه در اثر حادثه­ ای مانند تصادف «شنت» از كار افتاد و علائمی مانند تحریك پذیری و استفراغ­های مكرر، اختلال در هوشیاری و بینایی ایجاد شد، باید بیمار را به سرعت به مركز درمانی منتقل كرد.